Kara Bakla Hastalığının Yaklaşan Tehdidi: Dünya, hızla artan fiyatlar ve ciddi şekilde kısıtlı arz ile karakterize edilen ciddi bir kakao krizi ile boğuşuyor. Bu vahim durumun merkezinde siyah bakla hastalığının yıkıcı etkisi yer almaktadır. Ağırlıklı olarak oomycete Phytophthora palmivora'nın neden olduğu bu mantar yanıklığı, dünya genelinde kakao plantasyonlarını tahrip ederek önemli ürün kayıplarına yol açmakta ve arz açığını daha da kötüleştirmektedir.

Rakamlar şaşırtıcı: Dünyanın en büyük iki kakao üreticisi ülkesi olan ve birlikte küresel üretimin 60%'sinden fazlasını gerçekleştiren Fildişi Sahili ve Gana'da hastalık, üretimde 20%'lik bir azalmadan sorumlu olmuştur. Bu durum, şu anda 500.000 metrik ton civarında olduğu tahmin edilen ve kayıtlara geçen en büyük küresel arz açığına katkıda bulunmuştur.

Krizi körüklüyor: Yükselen Kakao Fiyatları

 Emtia kakao vadeli işlem fiyatları, Mart 2024 NY kontratı için metrik ton başına $6,884'e ulaşarak daha önce görülmemiş seviyelere yükseldi. Bu, 2023'ün sonlarında zaten yüksek olan seviyelerden 70%'lik bir sıçramanın ardından, sadece 2024'ün başından bu yana fiyatlarda 45%'lik şaşırtıcı bir artışı temsil ediyor. Nisan 2024'te metrik ton başına fiyat $9,795 gibi şaşırtıcı bir seviyeye ulaşarak metrik ton başına neredeyse $10,000 oldu.

Ton başına $9795'e büyük fiyat artışı

Nedir bu Ölümcül Mantar?

Phytophthora palmivora, oldukça yıkıcı bir bitki patojeni olan bir oomycete veya su küfüdür. Aslında gerçek bir mantar değildir, daha ziyade alglerle daha yakından ilişkili olan mantar benzeri bir organizmadır.
Phytophthora palmivora, kakao, hindistan cevizi, kauçuk, karabiber ve narenciye gibi önemli tarımsal ürünler de dahil olmak üzere çok çeşitli bitkileri enfekte edebilir. Siyah bakla çürüklüğü, tomurcuk çürüklüğü ve kök çürüklüğü gibi yıkıcı hastalıklara neden olabilir ve enfekte olmuş bitkilere ciddi şekilde zarar verebilir ve hatta öldürebilir.

Patojen, su, toprak veya enfekte olmuş bitki materyali üzerinde dağılabilen zoospor adı verilen yüzme sporlarının üretimi yoluyla yayılır. Ayrıca toprakta uzun süre hayatta kalabilen oospor adı verilen kalın duvarlı dinlenme sporları da üretebilir ve bu da yok edilmesini son derece zorlaştırır.

Phytophthora palmivora ile mücadele birçok yetiştirici için büyük bir zorluktur. Fungisitler bir miktar koruma sağlayabilir, ancak patojen bazı bölgelerde direnç geliştirmiştir. Drenajın iyileştirilmesi, dayanıklı bitki çeşitlerinin kullanılması ve enfekte olmuş bitki materyalinin imha edilmesi de önemli kontrol önlemleridir.

Kakao Krizinin Nedenleri

Mevcut kakao krizinin temel nedeni, başlıca üretim bölgelerini saran ciddi arz sıkıntısıdır. Dünyanın en büyük kakao üreticisi olan Fildişi Sahili'nde hükümet verileri, çiftçilerin 1 Ekim-25 Şubat tarihleri arasında limanlara 1,16 milyon metrik ton kakao sevk ettiğini gösteriyor ki bu da bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla 32%'lik bir düşüş anlamına geliyor.

Kakao tarımındaki kriz, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok faktörün bir araya gelmesinden kaynaklanmaktadır:

  1. İklim Değişikliği: Uzun süreli sıcak ve kuru hava koşullarının yanı sıra normalden daha yoğun yağışlar, El Niño hava modeli tarafından beslenmiştir. Bu iklim etkileri, siyah bakla hastalığının yayılması için uygun bir ortam yaratmıştır.
  2. Hastalık Salgınları: Şişmiş sürgün virüsü ve siyah bakla mantarı, Fildişi Sahili ve Gana gibi önemli kakao üretim bölgelerini tahrip etmektedir. Fildişi Sahili'nde 20%'ye varan üretim şişmiş sürgün hastalığından etkilenmiştir.
  3. Azalan Verimlilik: Gübre gibi çiftlik girdilerine yatırım yapılmaması, birçok bölgede kakao bitkisinin verimliliğinin düşmesine yol açarak arz açığını daha da kötüleştirmiştir.
  4. Kaçakçılık: Komşu ülkelerdeki yüksek fiyatların cazibesi, önemli miktarda kakao kaçakçılığına yol açarak Gana ve Fildişi Sahili'ndeki resmi üretim rakamlarını daha da düşürdü.
  5. Çevresel Düzenlemeler de bir rol oynayabilir: AB Ormansızlaşmayı Önleme Yönetmeliği (EUDR) gibi yeni düzenlemelerin, üreticiler yeni sürdürülebilirlik gerekliliklerini karşılamakta zorlandıkça arzı kısıtlaması beklenmektedir.

 David Friedberg'in kakao konusunu anlattığı All-in-Podcast'in bu bölümünü izleyin:

Çikolata Üretiminde Kakaonun Rolü

Kakao, dünya çapında sevilen ve yaygın olarak tüketilen bir şekerleme olan çikolatanın üretiminde kritik bir bileşendir. Aslında, tipik bir Hershey's çikolatasının yaklaşık 11%'si öğütülmüş kakao tozundan oluşmaktadır. Kakao çekirdekleri, yaklaşık 10 feet boyunda büyüyen ve ağırlıklı olarak Batı Afrika, Latin Amerika ve Güneydoğu Asya'da yetiştirilen bir bitki olan kakao ağacından hasat edilir.

Kakao krizinin çikolata endüstrisi için geniş kapsamlı etkileri var, çünkü bu temel hammaddenin hızla artan fiyatları üreticileri zor kararlar almaya zorluyor. Birçoğu perakende fiyatlarını yükseltmek, çikolata barlarının boyutunu küçültmek ve hatta artan kakao maliyetlerini dengelemek için alternatif bileşenlerin kullanımını araştırmak zorunda kalıyor.

Karşılaştırma için tarımsal emtia fiyatlarının gelişimini aşağıdaki grafikte gösteriyoruz. Kakao, portakal suyu ve kauçuk fiyat artışlarının yaşandığı en önemli emtialar: 

Karşılaştırmalı fiyatlar (7 Nisan 2024)  

Mantarla Mücadele

Bu göz korkutucu zorluk karşısında, fungisitlerin akıllıca kullanımını sürdürülebilir tarım uygulamaları ve yapay zeka odaklı hassas tarımın gücüyle birleştiren çok yönlü bir yaklaşım, siyah bakla belasıyla mücadele etme sözü veriyor.

Fungisitlerin Stratejik Uygulaması
Siyah bakla hastalığına karşı cephanelikteki başlıca silahlardan biri, metalaxyl/cuprous oxide gibi fungisitlerin stratejik uygulamasıdır. Bu kanıtlanmış tedaviler Phytophthora patojeninin yayılmasını kontrol etmede etkinlik göstermiştir, ancak etkinlikleri uygun zamanlama ve hedefleme ile önemli ölçüde artırılabilir.

Araştırmalar, fungisit uygulamalarının sayısını azaltırken, titiz mahsul sanitasyon önlemlerini sürdürmenin, bu uygulamaların çevresel etkisini en aza indirirken, daha yoğun püskürtme rejimleri kadar etkili olabileceğini göstermiştir. Kakao ağacı gövdelerinin hedeflenmesi de dahil olmak üzere doğru uygulama, siyah bakla hastalığının yönetiminde fungisitlerin etkinliğini en üst düzeye çıkarmak için çok önemlidir.

 

Sürdürülebilir Uygulamaların Hayata Geçirilmesi

Mantar ilaçlarının ötesinde, sürdürülebilir tarım uygulamaları kara bakla hastalığıyla mücadelede çok önemlidir. Bu, aşağıdaki gibi önlemleri içerir:

  • Düzenli budama ve enfekte bakla ve bitki materyalinin uzaklaştırılması yoluyla mahsul sağlığının iyileştirilmesi
  • Patojen gelişimini destekleyen nem seviyelerini azaltmak için uygun drenaj ve hava sirkülasyonunun sağlanması
  • Büyüme koşullarını optimize etmek ve hastalıkların yayılmasını önlemek için gölge ağaçlarının stratejik olarak yerleştirilmesi

Yapay Zeka Destekli Orkestrasyon Stratejisi

Kakao yetiştiricileri, fungisitlerin akıllıca kullanımını bu sürdürülebilir uygulamalarla birleştirerek siyah bakla belasıyla mücadelede kayda değer sonuçlar elde edebilirler.

Yapay Zekaya Dayalı Hassas Tarımın Gücü
Yapay zeka destekli tarımsal danışmanlar gibi yenilikçi teknolojiler agri1.aibu çok yönlü yaklaşımın etkinliğini daha da artırabilir. Bu akıllı sistemler, siyah bakla hastalığının erken belirtilerini tespit etmek için metin tabanlı tavsiye ve bilgisayar görüşü kombinasyonundan yararlanarak, yetiştiricilerin enfeksiyon kontrolden çıkmadan önce hızlı ve hedefe yönelik önlemler almasını sağlar.

Agri1.ai gibi bu yapay zeka danışmanlarının metin tabanlı bileşeni, makro düzeyde siyah bakla krizine koordineli bir yanıt düzenlemek için özellikle değerlidir. Bu sistemler, hava durumu, hastalık yaygınlığı ve çiftlik düzeyindeki koşullar da dahil olmak üzere çok sayıda veriyi analiz ederek, optimum mantar ilacı uygulamasından sürdürülebilir yetiştirme uygulamalarına kadar her konuda bireysel yetiştiricilere özel, veriye dayalı öneriler sağlayabilir.

Bu metin tabanlı tavsiyeyi tamamlayan bilgisayar görüşü özelliği, görsel belirtiler ortaya çıkmadan çok önce Phytophthora enfeksiyonunun belirtilerini tanımlamak için yüksek çözünürlüklü görüntüleri analiz edebilir. Bu erken uyarı sayesinde çiftçiler, fungisit uygulamalarıyla etkilenen alanları tam olarak hedefleyebilir, zamanlamayı ve dozu optimize ederek etkinliği en üst düzeye çıkarırken çevresel etkiyi en aza indirebilir.

Metin tabanlı tavsiyelerin ve bilgisayar vizyonunun gücünü birleştiren bu çok modlu yaklaşım, kakao yetiştiricilerinin siyah bakla belasına karşı proaktif ve koordineli bir duruş sergilemelerini sağlıyor. Hastalığın erken belirtilerini tespit ederek, hedefe yönelik müdahalelerle yayılmasını kontrol altına alarak ve ortaya çıkan tehditlere hızla tepki vererek, bu yapay zeka güdümlü sistemler kakao endüstrisi için dirençli bir gelecek sağlama mücadelesinde çok önemli bir müttefik olabilir.

Kakao için Dirençli Bir Gelecek: İnovasyonu Kucaklamak

Kakao endüstrisi için dirençli bir geleceğe giden yol, yenilikçi çözümlerin sürekli olarak geliştirilmesi ve uygulanmasından geçmektedir. Bu, Phytophthora patojenlerinin gelişen türleriyle mücadele edebilecek yeni, daha etkili fungisitlerin keşfedilmesi ve uygulanmasının yanı sıra, çevresel zararı en aza indirirken etkilerini en üst düzeye çıkarmak için stratejik uygulama tekniklerinin iyileştirilmesini de içerir.

Benzer şekilde, Agri1.AI gibi yapay zeka odaklı hassas tarım platformlarının ilerlemesi, siyah bakla krizine koordineli, veri odaklı bir yanıtın düzenlenmesinde çok önemli olacaktır. Bu sistemler, metin tabanlı tavsiyeleri ve bilgisayarla görme yetenekleri açısından daha sofistike hale geldikçe, kakao yetiştiricilerinin hastalık salgınlarını proaktif olarak tespit etmelerini, kontrol etmelerini ve bunlara tepki vermelerini sağlayarak tedarik zincirini istikrara kavuşturmaya ve sektör için daha sürdürülebilir bir gelecek sağlamaya yardımcı olacaktır.

Bu teknolojik yeniliklerin ötesinde, kakao sektörü iklim değişikliği ve hastalıkların etkisini azaltmaya yardımcı olabilecek daha sürdürülebilir tarım uygulamalarını da benimsemelidir. Bu, hastalıklara dirençli kakao çeşitlerinin geliştirilmesini, biyoçeşitliliği destekleyen tarımsal ormancılık sistemlerinin uygulanmasını ve toprak sağlığını ve direncini yeniden inşa eden rejeneratif tarım tekniklerinin benimsenmesini içerebilir.

Dünya mevcut kakao kriziyle boğuşurken, bu durum dünya çapında tarım sektörlerini bekleyen zorlukların habercisi olabilir. Çevresel, biyolojik ve ekonomik faktörlerin karmaşık etkileşimini ele alabilecek bütünsel, teknoloji odaklı çözümlere duyulan ihtiyaç hiç bu kadar acil olmamıştı. Araştırmaya, yeniliğe ve çiftçilerin güçlendirilmesine yatırım yaparak, kakao endüstrisi için daha dayanıklı ve sürdürülebilir bir geleceğe doğru bir yol çizebilir ve potansiyel olarak benzer tehditlerle karşı karşıya olan diğer tarımsal ürünler için bir model oluşturabiliriz.

 

Bu makale için kaynak: UncommonCacao
' adresinden alınan fiyatların ekran görüntüleritradingeconomics.com'

tr_TRTurkish